Jaka ekspozycja mieszkania jest najlepsza? – to częste pytanie inwestorów, którym zależy na komfortowym codziennym życiu lub atrakcyjnej ofercie wynajmu. Ekspozycja okien przekłada się na ilość światła we wnętrzu, a ta wpływa na wygodę i samopoczucie. Przyjrzyjmy się poszczególnym rozwiązaniom i znajdźmy najkorzystniejsze.
Jakie znaczenie ma ekspozycja mieszkania?
Ekspozycja okien w mieszkaniu uzależnia ilość wpadającego do wnętrza światła, a tym samym wpływa na wiele aspektów codziennego życia. Duży apartament narożny lub mieszkanie w domu zwykle mają okna wychodzące na trzy albo nawet cztery strony świata – wówczas możemy dopasować funkcję danego pomieszczenia do jego ekspozycji. Natomiast w mniejszych mieszkaniach zlokalizowanych w środkowej części budynku okna z reguły wychodzą na dwie strony, a czasem nawet na jedną. I od tego, która jest to strona, może naprawdę mocno zależeć codzienne życie mieszkańców.
-> Ilość światła wpływa na temperaturę w mieszkaniu, a więc także na rachunki za media.
Mocne nasłonecznienie przyczynia się do obniżenia kosztów ogrzewania mieszkania zimą, ale jednocześnie potencjalnie podwyższa koszty chłodzenia latem (przydają się żaluzje lub inne rozwiązania umożliwiające regulowanie ilości wpadającego światła). Utrzymaniu równowagi termicznej sprzyja stałe umiarkowane nasłonecznienie, które uzyskujemy głównie w mieszkaniach południowych i zachodnich. W jasnym wnętrzu używa się też mniej światła sztucznego, co wpływa na zarówno koszty energii, jak i nastrój domowników.
-> Ilość światła wpływa na funkcjonalność pomieszczeń.
Na przykład latem w nagrzanej wieczornym mocnym słońcem sypialni dużo gorzej się zasypia, a poranne promienie padające na twarz mogą pomagać lub przeszkadzać – zależnie od pory pobudki i preferencji. Ilość naturalnego światła wpływa też na komfort wykonywania różnych czynności. Kuchnia, gabinet (lub kącik do pracy) czy pokój ucznia powinny być maksymalnie jasne. Z kolei na telewizor czy ekran komputera promienie słoneczne nie powinny padać – utrudniają wówczas rozrywkę czy pracę i szkodzą wzrokowi.
| Wskazówka dla wielbicieli roślin Naturalne światło słoneczne jest niezbędne roślinom, ale bezpośrednie intensywne nasłonecznienie jest równie niewskazane, jak cień. W mieszkaniu na wyższym piętrze promienie słoneczne często padają na szybę bez żadnego rozproszenia – i dosłownie parzą kwiaty. Latem bez stosownej ochrony (np. folii, żaluzji dzień/noc) na parapecie południowym czy zachodnim nie da się hodować zbyt wielu roślin. |
-> Ilość światła wpływa na samopoczucie mieszkańców.
Umiejętne rozmieszczenie okien i mieszkań przez dewelopera może wpływać pozytywnie na samopoczucie i zdrowie mieszkańców. Słoneczne mieszkania, charakterystyczne dla inwestycji np. Grupy Waryński, pomagają zadbać o rytm dobowy. Światło słoneczne reguluje naturalny zegar biologiczny – wspomaga aktywność w dzień i higienę snu. Stymuluje produkcję ważnego neuroprzekaźnika: serotoniny („hormonu szczęścia”), który wpływa na nastrój (regulację emocji), koncentrację, pamięć czy apetyt.
Ciekawostka! Serotonina powstaje z dostarczonego wraz z pożywieniem aminokwasu: tryptofanu, który aktywuje się wyłącznie pod wpływem promieni słonecznych. Poziom tego neuroprzekaźnika zależy od długości ekspozycji organizmu na światło słoneczne1.
-> Ilość światła ma także istotne znaczenie estetyczne.
Pomieszczenia jasne, słoneczne wydają się większe i przestronniejsze – światło dodaje im ciepła i przytulności. Wpadające przez okno popołudniowe czy zwłaszcza wieczorne promienie słońca tworzą przyjemny, kameralny nastrój. Ekspozycja północna lub wschodnia może natomiast optycznie zmniejszyć poszczególne pomieszczenia i nadać im chłodny klimat, który warto ocieplić odpowiednio dobraną kolorystyką i materiałami.
Jaka ekspozycja mieszkania najlepsza?
Za najkorzystniejszą uchodzi ekspozycja mieszkania południowa bądź zachodnia, a szczególnie ich połączenie. Te dwie wystawy zapewniają najwięcej naturalnego światła, dzięki któremu lokal jest rzeczywiście cieplejszy, a wizualnie także większy i przytulniejszy. Dzięki długiej ekspozycji na słońce w ciągu dnia domownicy mogą więcej energii i lepsze samopoczucie. Mieszkania o oknach usytuowanych w ten sposób są na rynku najpopularniejsze. Już sama południowo-zachodnia ekspozycja podnosi z reguły wartość nieruchomości.
Jeszcze korzystniejsze jest posiadanie mieszkania z ekspozycją okien na wschód, południe i zachód. To jednak rzadki luksus – taki rozstaw pomieszczeń jest możliwy wyłącznie w dużych narożnych apartamentach w niektórych budynkach.
Jaka ekspozycja okien sprawdza się w poszczególnych pomieszczeniach?
Każda ekspozycja ma jednak swoje mocne i słabe strony. Najlepiej, jeśli w mieszkaniu okna skierowane są na co najmniej dwie strony. Możemy wówczas sobie pozwolić na efektywne wykorzystanie zalet każdej ekspozycji poprzez nadanie poszczególnym pomieszczeniom danych funkcji.
Okna na południe – ekspozycja południowa
Okna od strony południowej zapewniają pomieszczeniu dużo naturalnego światła niemal przez cały dzień – najwięcej go wpada wczesnym popołudniem. Promienie słońca z reguły wpadają do wnętrza bezpośrednio, co przynosi korzyści zwłaszcza zimą i pozwala obniżyć rachunki za ogrzewanie. Jasne pomieszczenie optycznie jest większe i samo w sobie ma przytulny nastrój. Intensywne nasłonecznienie wspomaga też samopoczucie mieszkańców.
Z drugiej strony latem południowa ekspozycja czasem utrudnia życie – mieszkańcy takiego lokalu mogą potrzebować odpowiedniej osłony przeciwsłonecznej lub klimatyzacji. Polecamy zwłaszcza regulowane żaluzje, które pozwalają precyzyjnie kontrolować ilość światła wpadającego do wnętrza.
Pomieszczenia z oknami skierowanymi na południe są świetnymi kandydatami na salon z kuchnią i jadalnią, gabinet oraz pokój dziecięcy.
Okna na zachód – ekspozycja zachodnia
Zachodnia ekspozycja wpuszcza do wnętrza dużo naturalnego światła w drugiej części dnia, w tym nastrojowe refleksy zachodzącego słońca. Natomiast – podobnie jak w przypadku ekspozycji południowej – latem istnieje ryzyko zbyt wysokiej temperatury w pomieszczeniu. Tak zlokalizowane pomieszczenie polecamy zwłaszcza na pokój dzienny lub gabinet. Długie nasłonecznienie i przyjemna atmosfera wieczorem genialnie się też sprawdzają na balkonie czy tarasie.
| Uważaj! Sama lokalizacja okien to jedno. Zwróć uwagę, co się za nimi znajduje. Jeśli okna wychodzą na zamknięty dziedziniec lub w niewielkiej odległości znajduje się kolejny budynek, to zimą możesz nie doświadczyć słońca. W zimowych miesiącach słońce znajduje się niżej – sąsiedni budynek czasem po prostu je zasłania mieszkaniom położonym na niższych piętrach. |
Okna na północ – ekspozycja północna
Wbrew wielu przekonaniom północna lokalizacja okien zapewnia naturalne oświetlenie w odpowiednim stopniu, tyle że do wnętrza nie wpadają bezpośrednio promienie słoneczne. Pomieszczenie jest ciemniejsze, ale w pogodny dzień oświetlenie jest wystarczające i umożliwia codzienne funkcjonowanie. Północna ekspozycja jest korzystna szczególnie latem: pomieszczenie nie nagrzewa się zbyt mocno w godzinach popołudniowych. Z drugiej strony jesienią i zimą trzeba je mocniej dogrzewać i doświetlać, czasem nawet przez większość dnia.
Stałe umiarkowane oświetlenie dobrze się sprawdza podczas pracy przy komputerze, dlatego pomieszczenie z oknami na północ znakomicie służy jako gabinet. Wiele osób wykorzystuje je również jako sypialnię: w niższej temperaturze zwykle lepiej się śpi, a rano nie przeszkadzają promienie słońca. Słabsze oświetlenie zwykle nie wadzi też w łazience.
| Uważaj! Północna ekspozycja w skrajnych przypadkach rodzi ryzyko pojawienia się pleśni i grzyba – zwłaszcza w łazience. Upewnij się, że pomieszczenie jest dobrze wentylowane i solidnie je dogrzewaj zimą. |
Okna na wschód – ekspozycja wschodnia
Okna skierowane na wschód zapewniają sporą ilość naturalnego światła od świtu do mniej więcej południa, więc latem pomieszczenie nie zdąży się mocno nagrzać. Wschodnia ekspozycja jest atrakcyjna zwłaszcza dla rannych ptaszków, którzy lubią się budzić razem z pierwszymi promieniami słońca. Poranne nasłonecznienie tworzy też we wnętrzu atmosferę przyjemnej świeżości, która zdecydowanie pomaga rozpocząć dzień i efektywnie wykorzystać przedpołudnie.
Pomieszczenie z oknami na wschód świetnie się sprawdza jako sypialnia, gabinet (dla pracujących rano) oraz kuchnia – najważniejsze pomieszczenie każdego poranka dla wielu osób.
Podsumowując, każda ekspozycja ma zalety i wady. Najlepiej, jeśli okna w mieszkaniu wychodzą na różne strony świata, wówczas można dopasować do warunków funkcję pomieszczenia. Ogółem za najkorzystniejszą uchodzi ekspozycja południowo-zachodnia, która zapewnia najlepsze nasłonecznienie, a przez to wpływa pozytywnie na samopoczucie domowników.
FAQ:
1. Okna na południe: kiedy słońce?
Przez okna południowe słońce wpada od przedpołudnia aż do późnych godzin popołudniowych (przy wystawie południowo-zachodniej – przez większość dnia).
2. Czy okna od północy wystarczająco dobrze oświetlają mieszkanie?
Wszystko zależy od lokalizacji mieszkania (niższe czy wyższe piętra) i tego, co znajduje się za oknem. Z reguły w pogodne dni poziom naturalnego oświetlenia jest wystarczający, natomiast w pochmurne wnętrze czasem trzeba doświetlać.
3. Jaka jest najlepsza ekspozycja mieszkania?
Za najlepszą uchodzi południowo-zachodnia ekspozycja mieszkania, do którego słońce wpada prawie przez cały dzień.
Źródła:
- J. Jośko-Ochojska, A. Oleszko, Wykorzystanie fototerapii w praktyce klinicznej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, nr 94(4), s.719, http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-4-718.pdf (dostęp 10.04.2025).
